ΑΠΟ: TIME.COM
Video by Finlay MacKay for Time from a Red One digital camera. Set design by Gille Mills, shot at Pier 59 Studios
"Η δεκαετία των '00s: Αντίο (Επιτέλους) στη Δεκαετία της Κόλασης"
του Andy Serwer, 24 Νοεμβρίου 2009
Δύο λεπτά ακριβώς μετά τα μεσάνυχτα της 1ης Ιανουαρίου του 2000, ακούστηκαν οι σειρήνες ενός πυρηνικού εργοστασίου στην Οναγκάβα της Ιαπωνίας. Οι κυβερνητικοί αρμόδιοι και οι ειδικοί της πληροφορικής σε όλο τον κόσμο έμειναν με κομμένη την ανάσα. Ήταν η αρχή μίας μαζικής κατάρρευσης των υπολογιστών από τον ιό Y2K? Στην πραγματικότητα όχι. Ήταν μόνο ένα μεμονωμένο περιστατικό, άλλη μία από τις πολλές μικροβλάβες που θα μπορούσαν να συμβούν (όπως ήταν και η ταυτόχρονη διακοπή λειτουργίας σε 500 αυτόματα μηχανήματα στοιχημάτων σε δύο πίστες ιπποδρόμου στο Ντελαγουεαρ των ΗΠΑ) τη στιγμή που ανέτειλε ο πρώτος ήλιος της νέας δεκαετίας.
Αντίθετα, ήταν το Αμερικάνικο Όνειρο που επρόκειτο να ξεθωριάσει. Σκεφτόμενοι και μόνο τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου στο ξεκίνημα της δεκαετίας και αυτά του χρηματοοικονομικού ξεκαθαρίσματος στο τέλος της, μπορούμε να πούμε ότι τα 10 πρώτα χρόνια αυτού του αιώνα θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως τα πιο αποθαρρυντικά και ως αυτά που στέρησαν τον κόσμο περισσότερο από κάθε άλλη φορά από προσδοκίες και αυταπάτες, μέσα σε ολόκληρη τη μεταπολεμική περίοδο. Βρισκόμαστε μόλις λίγες εβδομάδες πριν το τέλος του '09, αλλά μόνο νωρίς δεν είναι για να κάνουμε την τελική κριτική της δεκαετίας. Πες τη Δεκαετία από την Κόλαση, ή από τη Δευτέρα Παρουσία, ή Δεκαετία των Κατεστραμμένων Ονείρων, ή και Χαμένη Δεκαετία. Πες τη όπως θέλεις - μόνο ευχαρίστησε το Θεό που κοντεύει να τελειώσει.
(Δείτε εδώ τη φωτογραφική συλλογή του Time: "Τα 10 Χειρότερα Πράγματα της Χειρότερης Δεκαετίας που πέρασε ποτέ")
Χαρακτηρίζοντας τη δεκαετία του 2000 ως "τη χειρότερη" μπορεί να φανεί ως υπερβολή, αφού εξετάζοντάς τη από ιστορικής πλευράς διαπιστώνουμε ότι δεν διαδραματίστηκαν μεγάλοι και εκτεταμένοι πόλεμοι. Ο χαρακτηρισμός αυτός θα μπορούσε να είναι δυστυχώς ο πιο κατάλληλος για τις οικογένειες των χιλιάδων θυμάτων της 11ης Σεπτεμβρίου, καθώς και για τις οικογένειες των στρατιωτών και άλλων που σκοτώθηκαν στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν. Όμως η έλλειψη μεγάλης κλίμακας ένοπλων συγκρούσεων δεν απαλλάσσει τη δεκαετία που πέρασε από άλλα πολύ πιο σημαντικά. Αυτή η δεκαετία ήταν η χειρότερη από κάθε άλλη "ειρηνική" δεκαετία του αμερικανικού έθνους σε ολόκληρη την ιστορία του. Ανάμεσα στον εξελισσόμενο αγώνα της Δύσης εναντίον του φονταμενταλιστικού Ισλάμ και στην πρόσφατη παρ' ολίγον θανατηφόρα οικονομική εμπειρία μας - με τάσεις που εξαπλώθηκαν σχεδόν σε όλο τον αναπτυσσόμενο κόσμο - είναι πέρα από κάθε αμφισβήτηση ότι αισθανόμαστε σα να περάσαμε μια δεκαετία γεμάτη με προκλήσεις σε μονομαχίες (σα να μας έριχναν συνέχεια το γάντι και εμείς να το μαζεύαμε). Τη χειρότερη άποψη για τα γεγονότα των τελευταίων ετών την έχουν μάλλον οι Αμερικανοί, αφού οι επιπτώσεις των οικονομικών τάσεων ήταν πιο έντονες στις ΗΠΑ. Αν ζούσατε στην Βραζιλία, ή στην Κίνα, θα μπορούσατε να μιλάτε για μια σχετικά καλή οικονομική δεκαετία. Κάποτε ήμασταν το πιο πρόσχαρο και πιο αισιόδοξο έθνος στον κόσμο. Όχι πια.
(Δείτε εδώ τις μεγαλύτερες χρηματοοικονομικές καταρρεύσεις που συνέβησαν το 2008)
Οι ΗΠΑ υπέμειναν όχι μία, αλλά δύο καταρρεύσεις της αγοράς - μία στην αρχή και μία στο τέλος της δεκαετίας. Θα μπορούσατε να θυμηθείτε την πρώτη κατάρρευση της Γουόλ Στρήτ, τότε που γέμισε η αγορά από ισχνές μετοχές του τεχνολογικού τομέα στην περίοδο 2000-2001, όχι πολύ αργότερα από το ιστορικό υψηλό του δείκτη Νάσντακ στις 5.049 μονάδες τον Μάρτιο του 2000 (τα τρέχοντα επίπεδα του Νάσντακ είναι στις 2.150 με 2.200 μονάδες). Η οικονομία τότε κατέληξε σε μία ύφεση που σήμερα μας φαίνεται αστεία. Αυτό που όμως ακολούθησε δεν ήταν καθόλου αστείο: οι πιο διχαστικές και μπερδεμένες προεδρικές εκλογές στην ιστορία των ΗΠΑ, το πιο περιπεπλεγμένο δράμα, κάτι που θα μπορούσαμε να φανταστούμε ότι θα συμβεί μόνο στον Τρίτο Κόσμο.
Στη συνέχεια ήρθε η καθοριστική στιγμή της δεκαετίας, δηλαδή η τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου, η οποία επανακαθόρισε τη διεθνή πολιτική τουλάχιστον για μία γενιά και μας δημιούργησε θέματα σχετικά με την ασφάλεια της ενδοχώρας των ΗΠΑ που μέχρι τότε σπανίως μας ανησυχούσαν. Ξεκινήσαμε τις πολεμικές επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν, οι οποίες ακόμα συνεχίζονται και έχουν αποδειχθεί ως οι πιο θανατηφόρες από οποιεσδήποτε άλλες. Στη συνέχεια ήρθε το φιάσκο του Ιράκ. Μην ξεχνάτε τα μολυσμένα γράμματα με τον ιό του άνθρακα, αργότερα τις υποκλοπές από την Ουάσινγκτον και το κύμα σκανδάλων στη Γουόλ Στρήτ με προεξέχοντα αυτά των εταιρειών Enron και WorldCom.
(Δείτε εδώ τη φωτογραφική συλλογή με τα πρόσωπα που προσέτρεξαν πρώτοι στο χώρο του συμβάντος της 11ης Σεπτεμβρίου. Σήμερα όλοι τους πάσχουν από σοβαρές ασθένειες.)
Κάποιες στιγμές ήταν σα να συνωμοτούσαν οι ίδιοι οι θεοί εναντίον αυτής της δεκαετίας. Στις 29 Αυγούστου του 2005, κοντά στο ακριβές μέσο της δεκαετίας, ο Τυφώνας Κατρίνα δημιούργησε κατάρρευση εδαφών στη Λουιζιάνα, σκοτώνοντας περισσότερους από 1.500 ανθρώπους και προκαλώντας καταστροφές αξίας 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ήταν η μεγαλύτερη φυσική καταστροφή στην ιστορία του έθνους μας.
Μόνο φυσικό δε θα μπορούσε να χαρακτηριστεί το οικονομικό κατρακύλισμα με το οποίο ακόμα παλεύουμε καθώς η δεκαετία εκπνέει. Μία χρηματιστηριακή φούσκα με αντικείμενο τα ακίνητα, που τροφοδοτήθηκε με φτηνό χρήμα και εκτεταμένο δανεισμό συνδεδεμένο με φλογερά παράγωγα, δηλαδή αυτά που θα έπρεπε να ονομάζονται Χρηματοοικονομικά Όπλα Μαζικής Καταστροφής, έφεραν την οικονομία στο χείλος της κατάρρευσης. Θα πρέπει να παλεύουμε με αυτή τη ζημιά για χρόνια. Εντωμεταξύ, το ζωντανό και αναπνέον σύμβολο αυτής της αθλιότητας, ο φυλακισμένος με αριθμό 61727-054, επίσης γνωστός και ως Μπέρνυ Μέιντοφ, σαπίζει απομονωμένος σε κάποιο κελί της φυλακής Μπάτνερ της Βόρειας Καρολίνας, εκτίοντας την ποινή των 150 ετών για την ενορχήστρωση του μεγαλύτερου συστήματος Πυραμίδας στην ιστορία της ανθρωπότητας.
(Δείτε εδώ τη φωτογραφική συλλογή "Το κληροδότημα του Bernard Madoff")
(Δείτε εδώ το top 10 των κορυφαίων απατεώνων Γενικών Διευθυντών εταιρειών)
(Δείτε εδώ τη φωτογραφική συλλογή του Time: "Τα 10 Χειρότερα Πράγματα της Χειρότερης Δεκαετίας που πέρασε ποτέ")
Χαρακτηρίζοντας τη δεκαετία του 2000 ως "τη χειρότερη" μπορεί να φανεί ως υπερβολή, αφού εξετάζοντάς τη από ιστορικής πλευράς διαπιστώνουμε ότι δεν διαδραματίστηκαν μεγάλοι και εκτεταμένοι πόλεμοι. Ο χαρακτηρισμός αυτός θα μπορούσε να είναι δυστυχώς ο πιο κατάλληλος για τις οικογένειες των χιλιάδων θυμάτων της 11ης Σεπτεμβρίου, καθώς και για τις οικογένειες των στρατιωτών και άλλων που σκοτώθηκαν στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν. Όμως η έλλειψη μεγάλης κλίμακας ένοπλων συγκρούσεων δεν απαλλάσσει τη δεκαετία που πέρασε από άλλα πολύ πιο σημαντικά. Αυτή η δεκαετία ήταν η χειρότερη από κάθε άλλη "ειρηνική" δεκαετία του αμερικανικού έθνους σε ολόκληρη την ιστορία του. Ανάμεσα στον εξελισσόμενο αγώνα της Δύσης εναντίον του φονταμενταλιστικού Ισλάμ και στην πρόσφατη παρ' ολίγον θανατηφόρα οικονομική εμπειρία μας - με τάσεις που εξαπλώθηκαν σχεδόν σε όλο τον αναπτυσσόμενο κόσμο - είναι πέρα από κάθε αμφισβήτηση ότι αισθανόμαστε σα να περάσαμε μια δεκαετία γεμάτη με προκλήσεις σε μονομαχίες (σα να μας έριχναν συνέχεια το γάντι και εμείς να το μαζεύαμε). Τη χειρότερη άποψη για τα γεγονότα των τελευταίων ετών την έχουν μάλλον οι Αμερικανοί, αφού οι επιπτώσεις των οικονομικών τάσεων ήταν πιο έντονες στις ΗΠΑ. Αν ζούσατε στην Βραζιλία, ή στην Κίνα, θα μπορούσατε να μιλάτε για μια σχετικά καλή οικονομική δεκαετία. Κάποτε ήμασταν το πιο πρόσχαρο και πιο αισιόδοξο έθνος στον κόσμο. Όχι πια.
(Δείτε εδώ τις μεγαλύτερες χρηματοοικονομικές καταρρεύσεις που συνέβησαν το 2008)
Οι ΗΠΑ υπέμειναν όχι μία, αλλά δύο καταρρεύσεις της αγοράς - μία στην αρχή και μία στο τέλος της δεκαετίας. Θα μπορούσατε να θυμηθείτε την πρώτη κατάρρευση της Γουόλ Στρήτ, τότε που γέμισε η αγορά από ισχνές μετοχές του τεχνολογικού τομέα στην περίοδο 2000-2001, όχι πολύ αργότερα από το ιστορικό υψηλό του δείκτη Νάσντακ στις 5.049 μονάδες τον Μάρτιο του 2000 (τα τρέχοντα επίπεδα του Νάσντακ είναι στις 2.150 με 2.200 μονάδες). Η οικονομία τότε κατέληξε σε μία ύφεση που σήμερα μας φαίνεται αστεία. Αυτό που όμως ακολούθησε δεν ήταν καθόλου αστείο: οι πιο διχαστικές και μπερδεμένες προεδρικές εκλογές στην ιστορία των ΗΠΑ, το πιο περιπεπλεγμένο δράμα, κάτι που θα μπορούσαμε να φανταστούμε ότι θα συμβεί μόνο στον Τρίτο Κόσμο.
Στη συνέχεια ήρθε η καθοριστική στιγμή της δεκαετίας, δηλαδή η τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου, η οποία επανακαθόρισε τη διεθνή πολιτική τουλάχιστον για μία γενιά και μας δημιούργησε θέματα σχετικά με την ασφάλεια της ενδοχώρας των ΗΠΑ που μέχρι τότε σπανίως μας ανησυχούσαν. Ξεκινήσαμε τις πολεμικές επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν, οι οποίες ακόμα συνεχίζονται και έχουν αποδειχθεί ως οι πιο θανατηφόρες από οποιεσδήποτε άλλες. Στη συνέχεια ήρθε το φιάσκο του Ιράκ. Μην ξεχνάτε τα μολυσμένα γράμματα με τον ιό του άνθρακα, αργότερα τις υποκλοπές από την Ουάσινγκτον και το κύμα σκανδάλων στη Γουόλ Στρήτ με προεξέχοντα αυτά των εταιρειών Enron και WorldCom.
(Δείτε εδώ τη φωτογραφική συλλογή με τα πρόσωπα που προσέτρεξαν πρώτοι στο χώρο του συμβάντος της 11ης Σεπτεμβρίου. Σήμερα όλοι τους πάσχουν από σοβαρές ασθένειες.)
Κάποιες στιγμές ήταν σα να συνωμοτούσαν οι ίδιοι οι θεοί εναντίον αυτής της δεκαετίας. Στις 29 Αυγούστου του 2005, κοντά στο ακριβές μέσο της δεκαετίας, ο Τυφώνας Κατρίνα δημιούργησε κατάρρευση εδαφών στη Λουιζιάνα, σκοτώνοντας περισσότερους από 1.500 ανθρώπους και προκαλώντας καταστροφές αξίας 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ήταν η μεγαλύτερη φυσική καταστροφή στην ιστορία του έθνους μας.
Μόνο φυσικό δε θα μπορούσε να χαρακτηριστεί το οικονομικό κατρακύλισμα με το οποίο ακόμα παλεύουμε καθώς η δεκαετία εκπνέει. Μία χρηματιστηριακή φούσκα με αντικείμενο τα ακίνητα, που τροφοδοτήθηκε με φτηνό χρήμα και εκτεταμένο δανεισμό συνδεδεμένο με φλογερά παράγωγα, δηλαδή αυτά που θα έπρεπε να ονομάζονται Χρηματοοικονομικά Όπλα Μαζικής Καταστροφής, έφεραν την οικονομία στο χείλος της κατάρρευσης. Θα πρέπει να παλεύουμε με αυτή τη ζημιά για χρόνια. Εντωμεταξύ, το ζωντανό και αναπνέον σύμβολο αυτής της αθλιότητας, ο φυλακισμένος με αριθμό 61727-054, επίσης γνωστός και ως Μπέρνυ Μέιντοφ, σαπίζει απομονωμένος σε κάποιο κελί της φυλακής Μπάτνερ της Βόρειας Καρολίνας, εκτίοντας την ποινή των 150 ετών για την ενορχήστρωση του μεγαλύτερου συστήματος Πυραμίδας στην ιστορία της ανθρωπότητας.
(Δείτε εδώ τη φωτογραφική συλλογή "Το κληροδότημα του Bernard Madoff")
(Δείτε εδώ το top 10 των κορυφαίων απατεώνων Γενικών Διευθυντών εταιρειών)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου