Οι αλλαγές στην ελληνική οικονομία με σκοπό τη βελτίωση του ανταγωνιστικού περιβάλλοντος προκαλούν τριγμούς. Το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα υποσχόμενο ένα θερμό χειμώνα. Όλα όμως έχουν ένα κόστος που μεταφράζεται σε μείωση των τζίρων, όταν λόγου χάρη οι φορτηγατζήδες απεργούν, με ανάλογη μείωση των εσόδων του προϋπολογισμού. Έτσι οι ζημιές για την οικονομία συσσωρεύονται και επαναφέρουν στη μνήμη πολλών άλλες παρόμοιες καταστάσεις.
Χιλή, 1973. Η απεργία των οδηγών φορτηγών μεταφοράς τροφίμων παραλύει τη χώρα, προκαλώντας μια ζημία της τάξης των 200 εκατομμυρίων δολαρίων. Μια υποκινούμενη από τη διοίκηση Νίξον απεργία ενισχύει την πολεμική των αμερικανικών πολυεθνικών εταιριών κατά της κυβέρνησης Αλιέντε. Συμβάλλει και αυτή στην κατάρρευση της ήδη βαρείας τραυματισμένης οικονομίας της. Από τότε οι "ήρωες φορτηγατζήδες" της Χιλής –πολλοί από αυτούς καμάρωσαν για την πιο αιμοσταγή ίσως στρατιωτική δικτατορία του 20ου αιώνα, του Πινοσέτ– έγιναν σύμβολο για πολλούς φορτηγατζήδες όλου του κόσμου. Επί Κωνσταντίνου Καραμανλή, σε μια απεργία τότε των οδηγών μεταφορικών μέσων μια πινακίδα ανέγραφε "Θυμήσου τον Αλιέντε".
Και η ιστορία συνεχίζεται. Με μια επ’ αόριστον απεργία στην ήδη τραυματισμένη ελληνική οικονομία...
και περιχαρακαμωμένοι πίσω από τα συντεχνιακά τους συμφέροντα οι –νοικοκυραίοι όπως αυτοαποκαλούνται– Έλληνες φορηγατζήδες κινητοποιήθηκαν πριν καν την έναρξη του διαλόγου για το νέο νομοσχέδιο. Οι απεργοί προκάλεσαν ζημιές στην οικονομία της τάξης των 60 εκατ. ευρώ ημερησίως, σύμφωνα με διάφορες εκτιμήσεις.
Υπάρχει μια ομοιότητα και μια διαφορά ανάμεσα στη Χιλή του 1973 και την Ελλάδα του 2010. Ως προς την ομοιότητα και οι δύο αδύναμες οικονομίες αντιμετώπιζαν τον ίδιο περίπου εχθρό: Η πρώτη ήταν στο στόχαστρο των αμερικανικών εταιριών ενώ η δεύτερη στο στόχαστρο της παγκόσμιας κερδοσκοπίας. Ως προς τη διαφορά, ο Αλιέντε ήταν μόνος, εμείς, κατά ευνοϊκή συγκυρία, όχι.
Για τις στρεβλώσεις βέβαια της ελληνικής οικονομίας δεν ευθύνονται φυσικά οι απεργοί. Ο λαϊκισμός, ο πελατοκεντρικός χαρακτήρας του κράτους, η χαμηλή ή ανύπαρκτη αποτελεσματικότητα για χρόνια υπουργών σε ιδιαίτερα ευαίσθητους τομείς (π.χ. γεωργία) προκάλεσαν ένα εκρηκτικό μενού που το "λούζονται" τώρα οι κυβερνώντες τη χώρα. Οι επ’ αόριστον όμως απεργίες ή τα μπλόκα στους δρόμους δεν λύνουν τα προβλήματα, απλά εξασθενούν μια ήδη μισοδιαλυμένη οικονομία.
Η διεθνής ανοικτή ανταγωνιστική αγορά δεν έχει οίκτο. Όταν οι αγρότες ή οι μεταφορείς κλείνουν σύνορα και δρόμους εμποδίζοντας τις εξαγωγές της χώρας, οι ξένοι επιχειρηματίες βρίσκουν πια εύκολα λύσεις στρεφόμενοι σε νέους προμηθευτές σε ελάχιστο χρόνο και χωρίς να αντιμετωπίζουν το οποιοδήποτε εμπόδιο. Οπότε η άστοχη στρατηγική που ακολουθούν οι απεργοί λειτουργεί σαν μπούμερανγκ όχι μόνο σε βάρος της οικονομίας αλλά σε τελική ανάλυση και του δικού τους συμφέροντος.
Από την άλλη πολλοί κυβερνώντες και όσοι φλερτάρουν την εξουσία ας πάψουν να παίζουν το ρόλο του χαμαιλέοντα περνώντας μέσα σε μια ημέρα, από την "πολιτική του ρουσφετιού" σε μια άλλη εκείνη του "πολιτική ήθους" ή "των δημοκρατικών ευαισθησιών". Ας ξαναβρούμε λοιπόν το μέτρο σε μια περίοδο που η Ελλάδα έχει χάσει ένα μεγάλο κομμάτι της αξιοπρέπειάς της και όχι μόνο.
* Ο Δημήτρης Μάρδας είναι αναπληρωτής καθηγητής Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ
Υπάρχει μια ομοιότητα και μια διαφορά ανάμεσα στη Χιλή του 1973 και την Ελλάδα του 2010. Ως προς την ομοιότητα και οι δύο αδύναμες οικονομίες αντιμετώπιζαν τον ίδιο περίπου εχθρό: Η πρώτη ήταν στο στόχαστρο των αμερικανικών εταιριών ενώ η δεύτερη στο στόχαστρο της παγκόσμιας κερδοσκοπίας. Ως προς τη διαφορά, ο Αλιέντε ήταν μόνος, εμείς, κατά ευνοϊκή συγκυρία, όχι.
Για τις στρεβλώσεις βέβαια της ελληνικής οικονομίας δεν ευθύνονται φυσικά οι απεργοί. Ο λαϊκισμός, ο πελατοκεντρικός χαρακτήρας του κράτους, η χαμηλή ή ανύπαρκτη αποτελεσματικότητα για χρόνια υπουργών σε ιδιαίτερα ευαίσθητους τομείς (π.χ. γεωργία) προκάλεσαν ένα εκρηκτικό μενού που το "λούζονται" τώρα οι κυβερνώντες τη χώρα. Οι επ’ αόριστον όμως απεργίες ή τα μπλόκα στους δρόμους δεν λύνουν τα προβλήματα, απλά εξασθενούν μια ήδη μισοδιαλυμένη οικονομία.
Η διεθνής ανοικτή ανταγωνιστική αγορά δεν έχει οίκτο. Όταν οι αγρότες ή οι μεταφορείς κλείνουν σύνορα και δρόμους εμποδίζοντας τις εξαγωγές της χώρας, οι ξένοι επιχειρηματίες βρίσκουν πια εύκολα λύσεις στρεφόμενοι σε νέους προμηθευτές σε ελάχιστο χρόνο και χωρίς να αντιμετωπίζουν το οποιοδήποτε εμπόδιο. Οπότε η άστοχη στρατηγική που ακολουθούν οι απεργοί λειτουργεί σαν μπούμερανγκ όχι μόνο σε βάρος της οικονομίας αλλά σε τελική ανάλυση και του δικού τους συμφέροντος.
Από την άλλη πολλοί κυβερνώντες και όσοι φλερτάρουν την εξουσία ας πάψουν να παίζουν το ρόλο του χαμαιλέοντα περνώντας μέσα σε μια ημέρα, από την "πολιτική του ρουσφετιού" σε μια άλλη εκείνη του "πολιτική ήθους" ή "των δημοκρατικών ευαισθησιών". Ας ξαναβρούμε λοιπόν το μέτρο σε μια περίοδο που η Ελλάδα έχει χάσει ένα μεγάλο κομμάτι της αξιοπρέπειάς της και όχι μόνο.
* Ο Δημήτρης Μάρδας είναι αναπληρωτής καθηγητής Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου