Οι πολιτικές ιδεολογίες που έχουν μέχρι σήμερα βρει κάποιο αξιόλογο πλήθος οπαδών ανά τον πλανήτη είναι πολλές. Μία απλή επίσκεψη στο σχετικό λήμμα της wikipedia (εδώ) αρκεί για να εντυπωσιαστεί κανείς τόσο από το πλήθος, όσο και από το γεγονός ότι υπάρχουν πολλές πολιτικές ιδεολογίες που έχουν αντικαταστήσει τη θρησκεία για τους οπαδούς τους (πολλές και όχι μόνο μία, όπως εύκολα θα φανταζότανε κανείς).
Οι σημανικότερες και πλέον διαδεδομένες πολιτικές ιδεολογίες έχουν σαφώς μικρότερο πλήθος, όπως εύκολα μπορεί να διαπιστώσει ο αναγνώστης εδώ.
Η κυρίαρχη διάκριση ΑΡΙΣΤΕΡΑ - ΔΕΞΙΑ στηρίζεται, σύμφωνα με το ίδιο site, στην αποδοχή των ακόλουθων θεμελιωδών αξιών:
ΑΡΙΣΤΕΡΑ
Ελευθερία: Το δικαίωμα στην ελευθερία του λόγου και τη διαφωνία.
Ισότητα: Κοινωνία χωρίς τάξεις μέσω της αναδιανομής του πλούτου από ένα αδιάφθορο κράτος.
Αδελφοσύνη: Η συν-διαβίωση των ανθρώπων ως αδέλφια που εργάζονται και ζουν σα να ήταν ένας.
Οι αξίες αυτές θεσπίστηκαν πρώτη φορά στην Ιστορία της Ανθρωπότητας από τη Γαλλική Επανάσταση.
ΔΕΞΙΑ
Εξουσία: Η συντήρηση της τάξης μέσω μίας εγκατεστημένης αρχής.
Ιεραρχία: Η συνέχεια της υφιστάμενης κοινωνικής τάξης.
Ιδιοκτησία: Το δικαίωμα στην ιδιωτική κατοχή.
Οι αξίες αυτές εμφανίστηκαν από τα πρώιμα στάδια των ανθρώπινων κοινωνιών και μπορούν να θεωρηθούν αρχέγονες.
Στη σημερινή εποχή ο παγκόσμιος ιδεολογικός χάρτης φαίνεται να έχει ξεπεράσει τον παραδοσιακό άξονα Αριστερά - Κέντρο - Δεξιά και να αναπτύσσεται πλέον σε 2 διαστάσεις - μία που αφορά στις κοινωνικές ελευθερίες και μία στις οικονομικές. Η ανάπτυξη αυτή οδηγεί σε 5 βασικές ομάδες ιδεολογιών που παρουσιάζονται σε μία απόπειρα γραφικής απεικόνισης στο παρακάτω σχήμα:
Οι δημιουργοί αυτού του τετραπλεύρου έχουν προτείνει ένα μικρό πολιτικό ερωτηματολόγιο (βλ. εδώ) προκειμένου να διαπιστώσει κανείς σε πια βασική ομάδα ιδεολογιών εντάσσονται τα πολιτικά του πιστεύω. Βέβαια, αρκετοί αμφισβητούν το συγκεκριμένο ερωτηματολόγιο λέγοντας ότι αντανακλά τις πεποιθήσεις των δημιουργών του (libertarians). Όμως, αυτό δεν αναιρεί την αρκετά επιτυχή πολιτική γεωμετρία που εισάγει το παραπάνω σχήμα. Πιθανώς να είναι ακόμα ρευστός ο τρόπος κατάταξης μέσα σ' αυτή. Από την άλλη, υπάρχουν παραδοσιακά τετριμμένα που δεν επιτρέπουν σε αρκετά κόμματα ανά τον κόσμο να δεχτούν την εν λόγω κατηγοριοποίηση. Έτσι, αναφέρονται τα ακόλουθα χαρακτηριστικά παραδείγματα: α. η μεγάλη συγκέντρωση των ισχυρών Ευρωπαϊκών κομμάτων μέσα στο χώρο του Κέντρου και η ανάγκη τους να διαφοροποιηθούν μεταξύ τους τα οδηγεί στο να μη δέχονται την απεμπόλιση των όρων Αριστερά και Δεξιά (κοιτώντας πάντα ο καθένας προς την πλευρά του αντιπάλου του). β. Οι ευρωπαίοι φιλελεύθεροι προσπαθούν με τον έντονα κοινωνικό όρο liberal να έλξουν μεγαλύτερο πλήθος ψηφοφόρων από το κέντρο και την αριστερά, ενώ σε πολλές περιπτώσεις οι ηγέτες τους στην πραγματικότητα πρεσβεύουν την οικονομικά προσανατολισμένη ιδεολογία των libertarians. γ. Υπάρχουν πολλά αριστερά κόμματα ανά τον πλανήτη που επιμένουν στη σύνδεση του απόλυτου κρατισμού (Statist στο σχήμα) με την Αριστερά (Left στο σχήμα), διατηρώντας την παράδοση της κομμουνιστικής ορθότητας όπως αυτή εφαρμόστηκε στην πρώην Σοβιετική Ένωση.
Υπάρχουν και άλλα λιγότερο σημαντικά παραδείγματα αντίλογου, που θα ήθελαν πολλές σελίδες μόνο για να αναφερθούν.
Άλλοι πάλι ασπάζονται τη θεωρία του Georg Wilhelm Friedrich Hegel (1770-1831) θεωρώντας ότι η διαλεκτική και η συναίνεση επί των αξιών είναι μία διαρκής επαναληπτική διαδικασία θέσης, αντίθεσης και σύνθεσης, η οποία θα σταματήσει μόνο όταν η ανθρωπότητα καταλήξει στην Απόλυτη Ιδέα. Η Απόλυτη Ιδέα θα είναι μία θέση που δε θα μπορεί να επιφέρει αντίθεση.
Κάποιοι, όμως, σπεύδουν να συνδέσουν την απόλυτη ιδέα με σενάρια για παγκόσμια διακυβέρνηση και εντέλει με μία δίνη συνωμοσιολογίας. Η μακρά ιστορία των θεωριών αυτών παρουσιάζεται αποκαλυπτικά εδώ.
Εντούτοις, η συζήτηση περί πολιτικών θεωριών φαίνεται να έχει μπροστά της πολύ μεγάλο δρόμο θέσης, αντίθεσης και σύνθεσης. Η προσωρινή κατηγοριοποίηση πολλών από τις υφιστάμενες κυρίαρχες ιδεολογίες στο χώρο του Κέντρου δεν οδηγεί κατ' ανάγκη σε σμίκρυνση των αντιθέσεων. Το γεγονός αυτό αιτιολογείται από τα εξής σημαντικά: α. οι θεμελιώδεις διαφορές αξιών Αριστεράς - Δεξιάς φαντάζουν ακόμα ανυπέρβλητες, β. οι οπαδοί τους συνεχίζουν ακόμα να προτάσσουν τις αξίες αυτές είτε τις πιστεύουν, είτε όχι και γ. η ιδεολογία έχει συνδεθεί άρρηκτα με τη νομή της εξουσίας.
Όλα τα παραπάνω συνηγορούν στο ότι η Απόλυτη Ιδέα του Hegel είναι από πολύ δύσκολο έως αδύνατο να προκύψει μέσα από τη συζήτηση πάνω στις πολιτικές ιδεολογίες, ή μέσα από τη συζήτηση πάνω στις θρησκείες που αντιμετωπίζονται ως πολιτικές ιδεολογίες.
Κάπου αλλού φαίνεται να κρύβεται. Ίσως σ' αυτά τα απλά που μπορούν να συμφωνήσουν οι άνθρωποι μεταξύ τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου