Τρίτη 23 Φεβρουαρίου 2010

Στήριξη της Ελληνικής Οικονομίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση: Είναι νομικά επιτρεπτή και τί θα στοιχίσει στους Ευρωπαίους φορολογούμενους?

Σχόλιο typhoon: Δείτε τις αναλύσεις που διαβάζουν οι ευρωπαίοι ηγέτες από τα think tanks της Ευρώπης.
Με αυτές τις αναλύσεις θα μπορούσε να εξηγήσει κανείς, τουλάχιστον εν μέρει, την υφιστάμενη κατάσταση σε επίπεδο ευρωπαϊκών αποφάσεων, αιτημάτων και προοπτικών προς την Ελλάδα. Διαπιστώστε εύκολα ότι το κύριο πρόβλημα για την οικονομική διάσωση της Ελλάδας και κατ' επέκταση για την Ευρωπαϊκή Ενοποίηση είναι η συντριπτική αντίθεση στην προοπτική αυτή από τους λαούς των ισχυρών ευρωπαϊκών χωρών. Το πρόβλημα αναδεικνύεται σε μείζον πολιτικό και κοινωνικό και κατ' επέκταση σε οικονομικό.

από 10 Φεβρουαρίου 2010

Καθώς οι ηγέτες της Ε.Ε. μαζεύονται στις Βρυξέλλες για να συζητήσουν την κρίση που αντιμετωπίζει η ευρωζώνη, το Open Europe δημοσιεύει μία ανάλυση των τρόπων με τους οποίους θα μπορούσε να στηριχτεί η Ελλάδα από την Ε.Ε., καθώς και το τι θα μπορούσαν να στοιχίσουν αυτές οι λύσεις στους Ευρωπαίους φορολογούμενους. Τη στιγμή αυτή η οικονομική στήριξη φαίνεται να είναι πιο πιθανή από ποτέ, καθώς οι αγορές συνεχίζουν να αντιδρούν σε αναφορές σύμφωνα με τις οποίες οι ηγέτες τις Ε.Ε. έχουν επί της αρχής συμφωνήσει να αυξήσουν τη βοήθειά τους προς την Ελλάδα.

Ωστόσο, το Open Europe ισχυρίζεται ότι η όποια στήριξη από την Ε.Ε. θα επιφέρει τεράστιους οικονομικούς και πολιτικούς κινδύνους, για πρώτη φορά θα καταστήσει τους φορολογούμενους της Ευρώπης πλήρως υπεύθυνους για τα χρέη κάποιας άλλης χώρας, ενώ θα δημιουργήσει μία νέα συγκεντροποίηση της οικονομικής ισχύος σε επίπεδο Ε.Ε.

Ο Pieter Cleppe του Open Europe είπε:
"Η οικονομική στήριξη της Ελλάδας θα οδηγήσει την Ε.Ε. και την ευρωζώνη στο λάθος δρόμο. Θα στείλει το σήμα ότι ο κακός χειρισμός της οικονομίας μίας χώρας δεν είναι μεγάλο πράγμα, το οποίο με τη σειρά του θα περιορίσει την ευρωπαϊκή δημοσιονομική πειθαρχία σε μία περίοδο που χρειαζόμαστε τη συγκράτηση περισσότερο από ποτέ."
"Μία οικονομική στήριξη ευρείας κλίμακας θα μπορούσε να καταστήσει τους φορολογούμενους όλης της Ευρώπης υπόχρεους, είτε άμεσα είτε έμμεσα, για τα λάθη μίας κυβέρνησης στην οποία δε μπορούν να ασκήσουν οι ίδιοι δημοκρατικό έλεγχο. Μία τέτοιου είδους πολιτική δεν είναι λογική και δεν τυγχάνει της λαϊκής στήριξης."
"Αυτή η κρίση αποκάλυψε τις εγγενείς αδυναμίες του ευρώ. Το κοινό δε ρωτήθηκε ποτέ, ενώ είναι εύκολο να κατανοήσουμε την κοινωνική απροθυμία στο να δοθεί εξουσιοδότηση σε ένα επίσημο μηχανισμό δημοσιονομικών μεταφορών από τις πλουσιότερες προς τις φτωχότερες χώρες της ευρωζώνης. Όμως, χωρίς έναν τέτοιο μηχανισμό, το πρότζεκτ του ευρώ θα αναγκαστεί να ξαναδεί  μία τέτοια ανάγκη στήριξης στην επόμενη οικονομική κρίση, αφού θα έχει αφήσει άλυτα τα μακροπρόθεσμα προβλήματά του."

Μπορείτε να διαβάσετε την πλήρη ενημέρωση του Open Europe εδώ:
http://www.openeurope.org.uk/research/greecebailout.pdf

Τα σημαντικά σημεία των πορισμάτων 
· Όλα τα σενάρια προσφοράς μεταφέρουν σημαντικό κόστος στις χώρες της ευρωζώνης και σε κάποιες περιπτώσεις και στις χώρες της Ε.Ε. μη-μέλη της ευρωζώνης, όπως είναι η Μ. Βρετανία.

· Η νομιμότητα της στήριξης με βάση τις Συνθήκες της Ε.Ε. είναι αμφίβολη - από τις δέκα εναλλακτικές δυνατότητες που εξέτασε το Open Europe μόνο μία είναι αδιαμφισβήτητα νόμιμη σύμφωνα με τις Συνθήκες, γεγονός που σημαίνει ότι οι ηγέτες της Ε.Ε. θα πρέπει να παρακάμψουν τη νομοθεσία της Ε.Ε. στην περίπτωση που θελήσουν να προσφέρουν ένα πακέτο διάσωσης. Αυτό θα αποτελέσει ένα ανησυχητικό προηγούμενο.

· Το Open Europe βρήκε επίσης ότι η στήριξη της Ελλάδας θα μπορούσε να κοστίσει στους φορολογούμενους της Ε.Ε. έως 30 δισεκατομμύρια ευρώ για πρώτη δόση. Εντωμεταξύ, οι Βρετανοί φορολογούμενοι θα μπορούσαν να επηρεαστούν από τις έξι εκ των δέκα εναλλακτικών που εξετάζονται επί του παρόντος ως πιθανή στήριξη της Ελλάδας. 

· Ωστόσο, η στήριξη ενός μέλους δε θα μπορούσε να υλοποιηθεί κάτω από τις τεράστιες διαφορές στην ανταγωνιστικότητα και την παραγωγικότητα μεταξύ των χωρών μελών, οι οποίες συνεχίζουν να δημιουργούν στη ευρωζώνη τεράστια εσωτερική πίεση.

· Αν αυτές οι δομικές διαφορές μπορέσουν να ξεπεραστούν και η ευρωζώνη επιζήσει για πολλά χρόνια ακόμα, τότε οι επερχόμενες δημοσιονομικές μεταφορές από το πλούσιο μπλοκ που οδηγεί η Γερμανία προς το φτωχότερο μπλοκ, που απαρτίζεται από χώρες όπως η Ελλάδα και η Ισπανία, θα μπορούσε να είναι η μόνη εφικτή δυνατότητα. Υπολογισμοί από την Τράπεζα  AIG  το 2008 εκτιμούσαν ότι αυτές οι ετήσιες μεταφορές θα μπορούσαν να είναι της τάξης του 7% του γερμανικού ΑΕΠ - εκτίμηση που σμικρύνει τα ποσά που θα χρειάζονταν για μία εφάπαξ διάσωση.

· Υπάρχει πολύ μικρή λαϊκή υποστήριξη σε μία πιθανή εφάπαξ στήριξη ενός μέλους, πολύ δε λιγότερη στο σενάριο των διαρκών ενισχύσεων προς τα φτωχότερα μέλη. Δημοσκόπηση που διενήργησε το Open Europe στους Γερμανούς ψηφοφόρους του 2009 έδειξε ότι το 70% ήταν αντίθετο στη χρήση των κεφαλαίων των φορολογουμένων  για τη στήριξη χωρών με οικονομικές δυσκολίες όπως η Ιρλανδία και η Ελλάδα[1].

· Το Open Europe συμπεραίνει ότι λαμβάνοντας υπόψη όλες τις βραχυπρόθεσμες δυνατότητες, οι ηγέτες της Ε.Ε. θα πρέπει είτε να αφήσουν την Ελλάδα να κηρύξει στάση πληρωμών ώστε να αποφευχθεί ένα σενάριο κινδύνου για μαζική ηθική αντίδραση που θα μπορούσε να δημιουργήσει ακόμα υψηλότερο κόστος,  ενώ ταυτόχρονα να αποφύγουν πολιτικές που δε διαθέτουν τη λαϊκή υποστήριξη, είτε να απευθυνθούν στο Δ.Ν.Τ., το οποίο διαθέτει την απαραίτητη εμπειρία στην οικονομική διάσωση κρατών. Αυτό θα αποτρέψει, επίσης, τις τεράστιες επιπλοκές που εμπεριέχονται στις διασυνοριακές χρηματικές μεταφορές και στη δημιουργία μίας κεντρικής οικονομικής κυβέρνησης της Ε.Ε.

· Ωστόσο, αυτά τα βραχυπρόθεσμα μέτρα δε θα επιλύσουν τη δομική έλλειψη ανταγωνιστικότητας που δεν επηρεάζει μόνο την Ελλάδα, αλλά και άλλες χώρες όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία. Η έλλειψη μίας λαϊκής εξουσιοδότησης ή υποστήριξης σε ένα επίσημο σύστημα για δημοσιονομικές μεταφορές από τις πλουσιότερες προς τις φτωχότερες χώρες της ευρωζώνης θα αφήσει την ΟΝΕ με μακροχρόνιες αδυναμίες, οι οποίες θα εμφανιστούν ξανά στις μελλοντικές οικονομικές κρίσεις.


Τα πιθανά σενάρια στήριξης της ελληνικής οικονομίας από την Ε.Ε. 

1. Άμεση Στήριξη
Κόστος: Ασαφές, αλλά πιθανώς έως 30 δις € η πρώτη δόση / εμπεριέχει ηθικό κίνδυνο.
Επηρεάζει τους φορολογούμενους: Ναι
Είναι νόμιμο: Μάλλον όχι

2. Προκαταβολές από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Συνοχής (μέσω ΚΠΣ-ΕΣΠΑ)
Κόστος: 18 δις €
Επηρεάζει τους φορολογούμενους: Ναι
Είναι νόμιμο: Ναι

3. Παροχή διευκόλυνσης για κάλυψη του ελλείμματος πληρωμών
Κόστος: Δημιουργία υποχρέωσης για τους Ευρωπαίους φορολογούμενους / εμπεριέχει ηθικό κίνδυνο.
Επηρεάζει τους φορολογούμενους: Ναι
Είναι νόμιμο: Όχι
4. Κοινά ευρωπαϊκά ομόλογα (ευρωομόλογα)
Κόστος: Τιμωρεί δημοσιονομικά τις ισχυρές χώρες / εμπεριέχει ηθικό κίνδυνο.
Επηρεάζει τους φορολογούμενους: Όχι
Είναι νόμιμο: Μάλλον όχι

5. Δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου
Κόστος: Δημιουργία υποχρέωσης για τους Ευρωπαίους φορολογούμενους
Επηρεάζει τους φορολογούμενους: Ναι
Είναι νόμιμο: Μάλλον όχι

6. Σύναψη διμερών ή πολυμερών δανείων
Κόστος: Δημιουργεί οικονομικό φορτίο σε λίγα μόνο μέλη της Ε.Ε. / εμπεριέχει ηθικό κίνδυνο.
Επηρεάζει τους φορολογούμενους: Όχι
Είναι νόμιμο: Μάλλον όχι

7. Δάνεια ή Επενδύσεις από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων
Κόστος: Οι κίνδυνοι μεταφέρονται στους ευρωπαίους φορολογούμενους.
Επηρεάζει τους φορολογούμενους: Ναι
Είναι νόμιμο: Ασαφές

8. Οι κυβερνήσεις της Ε.Ε., ή η  Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων αγοράζουν Ελληνικά ομόλογα
Κόστος: Οι κίνδυνοι μεταφέρονται στους ευρωπαίους φορολογούμενους.
Επηρεάζει τους φορολογούμενους: Ναι
Είναι νόμιμο: Ασαφές

9. Ενίσχυση του επιτοκίου από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα
Κόστος: Ασυνήθιστα επιτόκια για τις χώρες του "Γερμανικού μπλοκ" της ευρωζώνης, που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν πληθωρισμό
Επηρεάζει τους φορολογούμενους: Όχι
Είναι νόμιμο: Όχι

10. Έμμεση στήριξη από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα
Κόστος:  Μεταφέρει το κόστος δανεισμού της Ελλάδας στην ευρωζώνη και θα μπορούσε να δημιουργήσει πληθωρισμό μακροπρόθεσμα.
Επηρεάζει τους φορολογούμενους: Όχι
Είναι νόμιμο: Όχι
 
[1] βλ. Δελτίο Τύπου του Open Europe:

ΠΗΓΗ: www.openeurope.org.uk

Δεν υπάρχουν σχόλια: