Σχόλιο typhoon:
Τώρα που απέχουμε αρκετά από τα γεγονότα που συνέβησαν την άνοιξη του 2010 μπορεί κανείς να τα εξιστορήσει πιο καθαρά.
Η Ελλάδα, αρχικά, να αναφέρω ότι δεν υπέστη κρίση χρέους, αφού το χρέος της είναι συγκρίσιμο ή και μικρότερο από αυτό άλλων ευρωπαϊκών χωρών χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα, τόσο σε απόλυτα ποσά, όσο και ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Η Ελλάδα, εντούτοις, υπέστη κρίση ελλείμματος. Μία κρίση ελλείμματος σπανίως οδηγεί σε κρίση αδυναμίας δανεισμού, όμως οδηγεί σε δανεισμό με εξαιρετικά υψηλά επιτόκια. Η Ελλάδα ακόμα και αν είχε χρέος κάτω από το 60% του ΑΕΠ και πάλι θα αντιμετώπιζε πρόβλημα υψηλών επιτοκίων, λόγω πολύ μεγάλου ανοίγματος κυρίως στο πρωτογενές της έλλειμμα.
Αν η Ελλάδα...
συνέχιζε την πορεία της χωρίς να απευθυνθεί στην Ε.Ε. θα δανειζόταν τα απαραίτητα ποσά, αλλά με πολύ υψηλά επιτόκια, κάτι που αν δεν έβρισκε από μόνη της τρόπο να το ξεπεράσει γρήγορα, που μάλλον δεν θα έβρισκε, θα την οδηγούσε αργά ή γρήγορα σε πραγματική κρίση χρέους.
Με αυτό το δεδομένο η ελληνική κυβέρνηση ξεκίνησε μία παγκόσμια εκστρατεία για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού μηχανισμού στήριξης των χωρών της Ε.Ε. που θα αντιμετώπιζαν κρίση δανεισμού.
Δεδομένου ότι όλα τα οικονομικά κέντρα του πλανήτη (με επικεφαλής αυτά των ΗΠΑ) θεωρούσαν ανίκανη την Ε.Ε. να φτάσει στη δημιουργία ενός τέτοιου μηχανισμού, λόγω των αβυσσαλέων διαφορών μεταξύ των αντιλήψεων των κρατών μελών της, βρήκαν την κατάλληλη ευκαιρία να πιέσουν την κατάσταση για να δουν αν τελικά αυτό το μόρφωμα που λέγεται Ε.Ε. θα διαλυθεί, ή θα πάρει τη μορφή ενός οικονομικά ομόσπονδου κράτους (άλλη δυνατότητα δεν υπήρχε). Ο καλύτερος τρόπος για να το διαπιστώσουν ήταν να δημιουργήσουν πραγματική κρίση αδυναμίας δανεισμού στα κράτη με τα πιο προβληματικά οικονομικά (PIGS), βέβαια με προτεραιότητα στην Ελλάδα, η οποία είχε τα μεγαλύτερα ληξιπρόθεσμα δάνεια μέσα στον Απρίλιο και Μάιο.
Έτσι, λοιπόν, για την Ελλάδα η κρίση μεγάλου επιτοκίου δανεισμού μετατράπηκε τεχνητά σε κρίση αδυναμίας δανεισμού για να ξεκαθαρίσουν τα οικονομικά κέντρα με τις προβλέψεις τους και να μπορούν πιο στέρεα να κάνουν τις επόμενες τοποθετήσεις τους.
Από την άλλη, αυτή η παγκόσμια εκστρατεία που ξεκίνησε η Ελλάδα αποτέλεσε για τα οικονομικά ασθενέστερα ευρωπαϊκά κράτη ένα είδος σωτηρίας. Βέβαια, όλοι αυτοί άφησαν την Ελλάδα να βγάλει το φίδι από την τρύπα, αναμένοντας είτε να αποκομίσουν τα δικά τους οφέλη αν κέρδιζε έναντι της ισχυρής και αντιδρώσας Γερμανίας, είτε να αποστασιοποιηθούν εάν έχανε. Το ίδιο έπραξαν και όλες οι ευρωπαϊκές τράπεζες που ήταν οι μεγάλοι δανειστές των κρατών αυτών, ίσως με λίγο περισσότερο ενδιαφέρον μιας και είχαν άμεση οικονομική εμπλοκή.
Αποτιμώντας, λοιπόν τώρα, τις κινήσεις βλέπουμε ότι ο Παπανδρέου προτίμησε να δημιουργήσει κάτι με πανευρωπαϊκή εμβέλεια, αντί να προχωρήσει σε ανεξάρτητο και αυτόνομο συμμάζεμα της ελληνικής οικονομίας.
Αυτή η επιλογή του θα μπορούσε να είχε τα εξής οφέλη:
πρώτον το συμμάζεμα της οικονομίας θα είχε τη μορφή του έξωθεν αναγκασμού, άρα θα είχε πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας, δεδομένου ότι κάθε άλλη αυτόνομη εσωτερική προσπάθεια είχε αποτύχει μέχρι σήμερα,
δεύτερον θα υπήρχε ωφέλεια όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για πολλά άλλα ευρωπαϊκά κράτη με ασθενή οικονομικά, καθώς και για τις ευρωπαϊκές τράπεζες που είναι οι μεγάλοι δανειστές τους,
τρίτον θα υπήρχε σταθερή χρηματορροή ανεξάρτητη από τις αγορές που θα κάλυπτε με ασφάλεια όλο το χρονικό διάστημα των μεταρρυθμίσεων,
τέταρτον θα γινόταν ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης (αν βέβαια επιτύχαινε το σχέδιο, αλλιώς θα γινόταν το ακριβώς αντίθετο),
και πέμπτον θα έδινε στον Παπανδρέου προσωπικά την αίγλη ενός ηγέτη που κατόρθωσε να μετατρέψει την Ε.Ε. από μία χαλαρή ένωση σε ένα οικονομικά ομόσπονδο κράτος, διασώζοντας ταυτόχρονα το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα από μία νέα παγκόσμια κρίση τύπου Lehman Brothers (έστω και αν κάτι τέτοιο αρχικά δεν επρόκειτο να συμβεί, όμως προέκυψε στο δρόμο ως καθαρός εκβιασμός των αγορών).
Εν μέρει επετεύχθησαν όλα τα ζητούμενα. Συγκεκριμένα:
Στο πρώτο προστέθηκε η συμμετοχή του ΔΝΤ από τη Γερμανία, για δύο κυρίως λόγους που θα της προσέφεραν μία τελευταία ικανοποίηση επί του συμβιβασμού της:
α. γιατί έτσι θα εκμεταλλευόταν τα πολύ μεγάλα κεφάλαια που έχει καταθέσει τόσο η ίδια, όσο και οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες, στο ΔΝΤ και
β. γιατί έτσι θα δημιουργούσε έναν «μπαμπούλα» για κάθε άλλο επίδοξο χρήστη του πακέτου διάσωσης.
Στο δεύτερο η επιτυχία ήταν πλήρης. Το μεγάλο ευρωπαϊκό κεφάλαιο διάσωσης EFSF δημιουργήθηκε ευθύς αμέσως μετά την προσφυγή της Ελλάδας στο μηχανισμό, ενώ οι ευρωπαϊκές τράπεζες κυριολεκτικά διασώθηκαν, ειδικά μετά την απόφαση της ΕΚΤ για εξαγορά κρατικών ομολόγων από τις PIGS. Το βραβείο Quadriga της Deutche Bank ήταν το ελάχιστο που θα μπορούσαν να προσφέρουν στον Παπανδρέου.
Στο τρίτο επίσης πλήρης επιτυχία (αφού τα 110 δισ. στην τριετία ήταν επαρκή). Η περίπτωση εθνικών εκλογών που τέθηκε πρόσφατα δημιούργησε σοβαρές ανησυχίες για το αν η Ελλάδα πέφτοντας σε κυβερνητική αστάθεια θα χάσει την ικανότητα να προσεγγίσει τα λογικά επιτόκια δανεισμού σε σύντομο χρονικό διάστημα και οπωσδήποτε εντός τριετίας. Φυσικά η ψυχολογία στην οικονομία είναι αυτοτροφοδοτούμενη και έτσι η πιθανότητα να μην μπορέσει η Ελλάδα να ρίξει τα επιτόκια δανεισμού της ήταν ακριβώς αυτή που αύξησε τα επιτόκια.
Στο τέταρτο τα πράγματα δείχνουν να έχουν μπει σε κάποιο δρόμο, κάτι που έχει κάνει τη Βρετανία εξαιρετικά ανήσυχη, μιας και όπως είναι γνωστό δεν επιθυμούσε ποτέ να συμμετάσχει σε κάποιο μεγάλο ευρωπαϊκό κράτος, παρά μόνο σε μια χαλαρή ευρωπαϊκή τελωνειακή ένωση.
Όσον αφορά στο πέμπτο, ελπίζω ως Έλληνας να είναι κάτι που θα το μάθουμε το 2013, έχοντας ολοκληρώσει την ομαλή επανένταξη της χώρας μας στις αγορές (εδώ ας τονίσω ότι κράτος εκτός αγορών δεν υπάρχει πάνω στον πλανήτη).
Από την άλλη, αυτό το προσωπικό όφελος του Παπανδρέου συναρτάται πλέον πολύ περισσότερο με τα ευρωπαϊκά και παγκόσμια τεκταινόμενα, παρά με τα ελληνικά. Το αν θα επιτευχθεί και σε ποιο βαθμό, θα μας το δείξει, φυσικά, η μελλοντική καριέρα του εν λόγω πολιτικού!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου